Pages

Wednesday 20 June 2012

Nói chuyện với con cái tuổi teen – dễ hay khó?



TNH gửi K13CNN blog

Chào cả nhà,

Do đã “chót hứa” với một số bạn, tôi xin gửi câu chuyện sau đây minh họa cho chủ đề nêu trên lên forum để các bạn cùng suy xét. Bạn nào không thích thì cứ việc delete đi nhé.

Đây là chuyện có thật tôi được "tai nghe mắt thấy" liên quan đến vấn đề nhạy cảm không chỉ với tuổi teen mà cả người lớn: tìm hiểu về SEX.
Anh bạn tôi có hoàn cảnh rất giống tôi là trong gia đình có cậu con trai khoảng 15-16 tuổi, anh ấy thường xuyên đi công tác xa và chỉ có mặt ở nhà vào cuối tuần. Phần lớn thời gian cậu con trai được mẹ chăm sóc. Bài viết theo dạng "tường thuật" nên các nhân vật trong bài sẽ được gọi ngắn gọn là: Chồng - Vợ - Con để cho tiện.

Chuyện là thế này....
Cuối tuần đi công tác về nhà nhân lúc Con đi học, 2 vợ chồng ngồi nói về chuyện học hành, định hướng cho con thì Vợ khá hồi hộp kể cho Chồng về chuyện gần đây mỗi lần ra bàn học của Con thì thấy cậu ta chuyển màn hình vi tính rất nhanh và có vẻ không tự nhiên. Do thị lực kém và trình độ IT cũng ko cao nên ko rõ con trai đang làm gì và kết luận "chắc nó xem phim, ảnh sex anh ơi, em lo quá". Thay vì thống nhất sẽ “tra khảo” con cho ra nhẽ như nhiều bố mẹ khác thường làm “mới tý tuổi đầu mà đã...”, thì Chồng khá bình tĩnh trao đổi với Vợ về con trai ở tuổi đang dậy thì thì điều này hoàn toàn bình thường chỉ quan trọng là xem liệu có đi quá giới hạn với tuổi tác hay lệch giới tính hay ko để có điều chỉnh (do biết là chưa có bạn gái). Một kế hoach cụ thể để nói chuyện với Con được Bố vạch ra.
- Yêu cầu bà xã ko quan trọng hoá vấn đề mà cư xử như bình thường
- Tự mình cố gắng xâm nhập bí mật máy tính của con trai để tìm hiểu nội dung các trang web, thu thập thông tin chuẩn bị cuộc nói chuyện tay đôi (vi phạm privacy)
- Dành thêm thời gian nói chuyện về các chủ đề khác nhau với con trai để tạo niềm tin và sự tự nhiên trước cuộc trò chuyện tế nhị này.
- Cân nhắc phương pháp tiếp cận làm sao con trai sẽ tâm sự những quan điểm về chủ đề tế nhị này

Thời gian chuẩn bị cho cuộc nói chuyện này phải kéo dài khoảng gần 2 tháng do những thời điểm chưa chín muồi và các lý do khác:
- Máy tính được Con cài đặt password riêng, nếu yêu cầu đưa password thì "lộ hết bí mật" sự đề phòng sẽ lên cao và khó thành công khi nói chuyện. Chắc lúc đó câu trả lời đơn giản là chẳng có gì đâu mà bố mẹ phải lo, mọi việc đều bình thường...Phải sau cả tuần mới thâm nhập được vào PC. 1 – 2 lần đầu truy cập tất cả các mục lưu "history" bị xoá sạch ko dấu vết. Truy tìm các ổ lưu trữ hoặc temporary đều ko có gì. Cuối cùng cũng thành công do "sơ xuất" kỹ thuật của Con. Các trang web đúng là có nội dung liên quan đến sex nhưng ở cấp độ "rất nhẹ/soft" như ảnh, clips nude 100% hoặc nửa kín nửa hở...của nữ giới. 2 vợ chồng thở phào vì chí ít là ko lo "lệch giới tính" và không đi quá đà.
Kiểm tra về mức độ thường xuyên truy cập thì thấy thường vào sáng sớm khi dậy chuẩn bị đi học và vào buổi tổi khi mẹ muốn đến nói chuyện. Như vậy xác định được con trai đã lớn và nhu cầu tìm hiểu giới tính đã chín muồi.
Để xong phần này mất cả tháng và song song với việc tìm hiểu vẫn là các buổi tranh luận trao đổi các chủ đề thể thao, văn hoá khác nhau…

Giờ G đến...
Trong buổi xem đá bóng như thường lệ vào cuối tuần, đang lúc trận đấu hấp dẫn, dường như vô tình, Bố hỏi:
"Hôm bữa mấy cô chú hỏi bố xem con đã có bạn gái chưa? Bố chẳng biết trả lời thế nào cả, tình hình có gì không con".
Thái độ phòng thủ thể hiện trên nét mặt Con và câu trả lời là :
"Chưa, thôi tập trung xem đi bố, trận bóng đang hay"
Stop here ???
Giờ nghỉ giải lao giữa hiệp, bố quay lại chủ đề này:
"Bố hỏi vậy vì tuổi con mà có bạn gái để ý đến con hay con để ý đến bạn thì cũng bình thường chứ sao, nếu vậy con trai thua bố rồi. Hồi bằng tuổi con bố thích mỗi năm 1-2 cô là chuyện thường, bố và mấy đứa bạn nghĩ ra đủ trò để cưa các bạn nữ hay ra phết”
Chiêu khích tướng có vẻ chưa phát huy tác dụng, tuy nhiên con bắt đầu chú ý và hỏi lại
“Chiêu gì hả bố?”
Sau khi chia sẻ các kinh nghiệm (có hư cấu), Bố kể tiếp:
“Hồi đó bọn bố mỗi lần có được cái ảnh các cô người mẫu như Samatha Fox mặc bikini (giống mấy cố chụp ảnh lịch bây giờ) là mấy thằng con trai mới lớn như con chụm lại xem giấu giếm kẻo thầy cô bắt được chắc đuổi học luôn, lâu lâu lại đi nhòm ngó trêu chọc mấy bạn nữ trong lớp. Hồi đó  nói chuyện trực tiếp còn không dám chứ đừng nói đến cầm tay hay hôn hít…Chẳng biết thời buổi thông tin đại chúng như thế này, truy cập internet thuận tiện, tụi con thế hệ này có gì khác không nhỉ ?”
Hết cảnh giác, tính hiếu thắng nổi lên và chiêu khích tướng bắt đầu có tác dụng, Con “sập bẫy” và tuôn ra luôn:
“Tưởng gì, vậy mà bố đòi hơn tụi con bây giờ hả, còn lâu…, mấy cái ảnh đó bây giờ không xi nhê gì đâu, tui con là biết hết…”
Bố tiếp tục khích tướng và Con tâm sự:
“Thì chuyện đàn bà đàn ông, quan hệ nam nữ, làm sao có con, sinh con ra sao v.v.. Trên mạng đầy, chỉ có điều xem vậy thôi chứ không thích và cũng “chưa…làm”
Bố khai thác luôn:
“Thả nào hôm bữa nghe mẹ nói mỗi lần ra chỗ con ngồi là con chuyển màn hình PC, chắc đang coi sex hả?
Con:
“Chính xác, mà chỉ coi softcore thôi chứ mấy cái hardcore không quan tâm”
Cái này Bố đã kiểm tra PC nên biết con nói thật, Bố:
“Thế bạn bè đến lớp có nói về chủ đề này không?”
Con:
“Bữa nào chả nói, mà chỉ mấy thằng con trai thôi, tụi con ngày nào chả share đường link cho nhau, tụi con gái hình như cũng vậy mà chỉ trong nhóm nữ thôi”
Mọi điều con nói được Bố kiểm tra trước thấy khớp hết nên yên tâm con nói thật.
“Bữa nào chia sẻ links cho bố coi với nhé, bố chia sẽ cho con links nào bố biết”
Con hào hứng:
“OK, mà bố khỏi cần gửi cho con, tự tui con tìm thấy đầy”
Bố tìm hiểu kỹ hơn:
“Con nghĩ sao về chuyện này?”
Con:
“Bình thường, ai lớn lên mà chả vậy”
Bố “tấn công” ngay vào trọng tâm
“Sao không chia sẻ, nói chuyện, tâm sự cùng bố mẹ là những người có kinh nghiệm, hiểu biết hơn mà?”
Con trải lòng:
“Trời, chuyện này con cứ tưởng chỉ cần bố mẹ biết cũng đủ “tiêu đời” chứ ai còn dám nói hay tâm sự nữa, mấy thằng bận nói với nhau vậy thôi”

Và rồi câu chuyện đã cởi mở hơn, chân thành hơn dù trận bóng hấp dẫn vẫn diễn ra…Kết thúc là sự thống nhất Con sẽ trao đổi cùng Bố và chia sẻ suy nghĩ khi găp phải các tình huống trong cuộc sống do Bố có kinh nghiệm hơn (không chỉ chủ đề SEX) và Bố cam kết lắng nghe và cũng chia sẻ lại. Có điều tạm thỏa thuận “đây là chuyện đàn ông, cũng chẳng cần nói cho mẹ biết nhé” (mặc dù sau này Bố có phạm qui là kể lại cho mẹ và y/c giữ kín thông tin).

Qua câu chuyện trên, các bạn sẽ tự đánh giá xem nói chuyện với con cái tuổi teen là dễ hay khó nhé. Tất nhiên trên quan điểm nói chuyện “tích cực, có chia sẻ” thay vì quan điểm “ngày nào mà chẳng nói chuyện với con (theo kiểu độc thoại từ 1 phía và không có phản hồi từ con)”

Theo tôi, nhiều gia đình chúng ta hiện nay đang có con ở độ tuổi mà việc nói chuyện với các con của mình không hề dễ dàng chút nào. Mới cách đây mấy năm, có chuyện gì cũng kể cho bố mẹ mà tự nhiên bây giờ về nhà "câm như hến" hoặc cùng lắm thì cũng trả lời qua loa cho "hoàn thành nhiệm vụ với phụ huynh", đại loại như, "mọi việc bình thường, ko có gì đặc biệt" trong khi bản thân câu trả lời đó đã là biểu hiện của sự "không bình thường" trong giao tiếp với cha mẹ.
Sự thay đổi tâm sinh lý của con chúng ta không biết có giống hồi chúng ta ở lứa tuổi đó không nhỉ? Nhiều nhà tâm lý học và các bậc phụ huynh cũng đã có nhiều nghiên cứu về vấn đề này, tuy nhiên, tìm ra giải pháp để con cái thích tâm sự với bố mẹ nhiều hơn để bố mẹ có thể yên tâm hơn hoặc giúp đỡ con ở độ tuổi quan trọng này, đó cũng là mong muốn của 100% các bậc phụ huynh, thì lại không đơn giản chút nào. Con chúng ta đã lớn, muốn khẳng định mình, thậm chí nghe bạn bè hơn cả cha mẹ, nói chuyện với máy tính hàng giờ nhưng không giành quá 5 phút mỗi ngày cho cha mẹ ???
Đôi khi tôi giật mình khi thấy rằng cách hành xử của mình (phụ huynh) sao giống y như của cha mẹ mình với mình khi ở độ tuổi đó, sự quan tâm thể hiện qua mệnh lệnh, yêu cầu con cái trong học hành sinh hoạt...mà không chịu hiểu xem con cái của chúng ta đang lớn đang nghĩ gì...
Gần đây tôi có nghe ông bạn kể lại dạo này mọi việc vẫn tiến triển tốt đẹp, đôi khi sáng dậy thấy con trai có biểu hiện “đàn ông” được ghi dấu trên quần, hai bố con vẫn trêu nhau…Ngoài ra con cũng vẫn “theo dõi hình ảnh & phim” với mức độ trong tầm kiểm soát và con có tâm sự là đến lớp các bạn trai cũng đã ít nói về sẽ hoặc chia sẻ đường links như trước (có lẽ đã biết ngượng). Cậu bạn mình giờ đây cũng khó truy cập vào PC của Con do password thay đổi liên tục và không có cơ hội nữa…(phải chăng đây lại là giai đoạn mới của quá trình “dậy thì” với “tinh thần cảnh giác cao độ ???)
Tôi vẫn gặp phải điều này thường xuyên với con trai của mình và đang cố gắng kiên nhẫn để có cách ứng xử như của ông bạn nêu trên và kết quả là khá khả quan.

Các bạn có gặp phải vấn đề tương tự với con mình ko?

Have a nice weekend !

TNH – tháng 5/2012

No comments:

Post a Comment